توصیه های اقتصادی امام خامنه ای به مدیران
مدیریت
بسم الله الرحمن الرحیم
در برنامه‌ریزی وبلاگم نوبت به مطلب مدیریتی رسید. لکن با توجه به این که در انتهای نامه ی تایید مصوبه شورای عالی امنیت ملی در زمینه اجرای برجام؛ امام خامنه ای تاکیدی چندباره بر لزوم توجه دولت و مدیران کشوری به اقتصاد مقاومتی داشتند ( و متاسفانه حتی این تاکید هم در بازتاب ها و تحلیل های رسانه ها تحت الشعاع برجام قرار میگیرد ) بهتر دیدم که مطلب مدیریتی را به بیان و نکته برداری بخشی از توصیه‌های مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد به مسئولین اختصاص دهم. واقعاً اگر چشم و گوشی از مسئولین، بدهکار حرف‌های امام خامنه‌ای بود سیاست‌های اقتصادی ما چیزی غیر از سیاست‌هایی بود که در تمام این سال‌ها گذاشته‌شده است.
پس از هر قسمت از بیانات امام خامنه‌ای برداشت‌های شخصی حقیر که سعی شده جنبه‌ی مدیریتی در آن لحاظ شود آمده است.
بیانات زیر ( به جز آخرین آنها ) در جستجو با کلیدواژه های "اسراف" و "صرفه جویی" بدست آمده است.
...
1. خانم‌های کسانی که همسرانشان یا خودشان مسئولیت‌هایی در بخش‌های مختلف کشور دارند، باید ازلحاظ دوری از اسراف، نسبت به دیگران الگو باشند. میخواهیم بگوییم شأن زن مسلمان بالاتر از این است که در دورانی که بسیاری از مردم جامعه‌ی ما محتاج کمک‌اند، کسانی بروند پول بدهند طلا بخرند، زینت‌آلات بخرند، وسایل زندگی رنگارنگ بخرند و در انواع و اقسام روش‌ها و منش‌های زندگی، اسراف کنند. اسراف، الگوی زن مسلمان نیست.۱۳۷۱/۹/۲۵
· الگو بودن زندگی شخصی مسئولین برای عموم مردم در جهت دوری از (مضموم بودن) اسراف (حتی در حد خرید زینت‌آلات)
· زندگی کردن به شکلی که بسیاری از مردم جامعه زندگی می‌کنند. به‌ویژه توصیه‌شده برای مسئولین
...
2. چه ستم‌هایی که در حق زن روا داشته شده و اسمش ستم است و چه ستم‌هایی که اسمش هم ستم نیست، اما در حقیقت ستم است؛ مثل همین سوق دادن به تجمل و مصرف‌گرایی و آرایش‌های بیهوده و مخارج سنگین و تبدیل‌شدن به یک وسیلهی مصرف. این، ستم بزرگی بر زن است. شاید بشود گفت که هیچ ظلمی بالاتر از این نیست؛ زیرا که او را به‌کلی از آرمانها و اهداف تکاملی خودش غافل و منصرف می‌کند و به چیزهای خیلی کوچک و حقیر سرگرم مینماید. ۱۳۶۹/۱۰/۱۶
· آگاه کردن بانوان از اهداف و آرمان‌های تکاملی آنها موجب دوری ایشان از تجملات خواهد شد.
· تجمل‌گرایی موجب دوری از اهداف تکاملی زن است. حکومتی اسلامی است که موجب تکامل مردمانش شود. در حکومت اسلامی نباید نسبت به تجمل‌گرایی بی‌تفاوت بود.
· از مصادیق تجمل‌گرایی مصرف لوازم‌آرایشی به شکل افراطی است. آیا مسئولین نمی‌توانند ورود و توضیح محصولات آرایشی را کنترل کنند؟
...
3. امروز دشمن چشمش به نقطهی حساس اقتصادی است تا بلکه بتوانند این کشور را ازلحاظ اقتصادی دچار اختلال کنند. ... راه مقابله هم انضباط مالی و صرفهجوئی و نگاه پرهیز گرایانهی به مصرفگرائی است. ۱۳۸۷/۲/۱۱
· راه مقابله با هرگونه یورش اقتصادی دشمن انضباط مالی و صرفه‌جویی و مقابله با مصرف‌گرایی است. دوای این مشکل داخلی است.
...
4. اسلام به ما میگوید ثروت تولید کنید، اما اسراف نکنید. مصرف‌گرایی افراطی موردقبول اسلام نیست. آنچه از تولید ثروت به دست میآورید، باز همان را وسیلهای برای تولید ثروت دیگر بکنید. ... طوری بشود که منابع درآمدی آحاد مردم، بخصوص طبقات ضعیف، متنوع شود؛ مردم بتوانند گشایشی پیدا کنند؛ این‌یک گام بلند درراه رفاه عمومی است.۱۳۸۶/۱/۱
· منابع مالی طبقات ضعیف باید متنوع شوند.
· سرمایه‌گذاری درآمدهای اقشار مختلف باید تبلیغ شود.
...
5. به نظر من باید مسئولان کشور، راه صرفه‌جویی و مقابله با اسراف را به مردم بیاموزند. من به‌صورت کلی این را عرض می‌کنم. خودِ مسئولان دولتی هم نباید اسراف کنند. اسراف مسئولان دولتی، از اسراف مردم عادی مضرتر است؛ زیرا که این اسراف در بیت‌المال است؛ بنابراین مسئولان، فهرستی از مثال‌های صرفه‌جویی و اجتناب از اسراف را ردیف کنند و آن را به مردم بگویند و تعلیم دهند که چگونه می‌شود صرفه‌جویی کرد.۱۳۷۶/۱/۱
· آموزش صرفه‌جویی به مردم با تهیه‌ی فهرستی از راه‌های اجتناب از اسراف
· عدم اسراف گرایی در مسئولین، چه در اموال شخصی و چه در اموال بیت‌المال
...
6. رفاه مادّی، به معنای ترویج روحیه‌ی مصرف‌گرایی نیست- که خود، یکی از سوغات‌های شوم فرهنگ غرب است- بلکه بدین معنی است که کشور ازنظر آبادی و عمران، استخراج معادن و استفاده از منابع طبیعی، تأمین سلامت و بهداشت جامعه، رونق اقتصادی و رواج تولید و تجارت، با تکیه‌بر استعدادهای ذاتی نیروهای انسانی خودی، به حد قابل‌قبول برسد و علم و فرهنگ و تحقیق و تجربه همگانی شود و نشانههای فقر و عقبافتادگی رخت بربندد.۱۳۶۸/۴/۲۳
· رفاه بدون استثنا در کشور ما با المان‌ها و مفاهیم رفاه در سبک زندگی غربی تعریف و تبلیغ می‌شود.
· تصحیح نگاه مسئولین و مردم نسبت به معنای رفاه مادی
· اقدام به تولید و ایجاد ارزش‌افزوده با اتکا به قوای داخلی موجب رفاه مادی است.
...
7. {از ویژگی‌های سیاست‌های اقتصاد مقاومتی } مسئله‌ی اصلاح الگوی مصرف است؛ مسئله‌ی صرفه‌جویی، پرهیز از ریخت‌وپاش، پرهیز از اسراف، پرهیز از هزینه‌کَردهای زائد. البته در این زمینه خطاب اول من متوجه به مسئولان است؛ مسئولان نه‌فقط در زندگی‌های شخصی خودشان – که حالا آن‌یک مسئله‌ی درجه‌ی دو است – [بلکه] در درجه‌ی اول و در حوزه‌ی مأموریت خودشان باید به جد از ریخت‌وپاش پرهیز کنند. -۱۳۹۲/۱۲/۲۰
· بسیاری از همایش‌ها و کنفرانس‌ها و برنامه‌ها و بنرها و ... مصادیق ریخت‌وپاش و اسراف‌اند. باید جلوگیری شود.
· سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در خروجی مدیریت مدیران باید دیده شود.
...
8. اقتصاد مقاومتی الزاماتی دارد. مردمی کردن اقتصاد، جزو الزامات اقتصاد مقاومتی است. این سیاست‌های اصل ۴۴ که اعلام شد، می‌تواند یک تحول به وجود بیاورد؛ و این کار باید انجام بگیرد. بخش خصوصی را باید توانمند کرد؛ هم به فعالیت اقتصادی تشویق بشوند، هم سیستم بانکی کشور، دستگاه‌های دولتی کشور و دستگاه‌هایی که میتوانند کمک کنند – مثل قوه‌ی مقننه و قوه‌ی قضائیه – کمک کنند که مردم وارد میدان اقتصاد شوند...۱۳۹۱/۵/۳
· خصوصی‌سازی و تقویت بخش خصوصی دو مسئله‌اند که باید به هر دو پرداخته شود.
· تشویق به فعالیت اقتصادی باید انجام شود.
· در این زمینه نقش دولت نقشی اصلی و نقش دو قوه‌ی دیگر کمکی است.
· باید مردم را وارد میدان اقتصاد کرد.
...
9. کاهش وابستگی به نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است. این وابستگی، میراث شوم صدساله‌ی ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد، استفاده کنیم و تلاش کنیم نفت را با فعالیت‌های اقتصادیِ درآمدزای دیگری جایگزین کنیم، بزرگ‌ترین حرکت مهم را درزمینه‌ی اقتصاد انجام داده‌ایم.۱۳۹۱/۵/۳
· جایگزین کردن درآمدهای دیگر به‌جای درآمدهای نفتی بزرگ‌ترین حرکت درزمینهٔ ی نجات اقتصاد است. پس باید بیشترین توان و تمرکز دولت هم بر آن باشد نه بر ... (ولش کن)
...
10. همت مضاعف و کار مضاعف در استفاده‌ی بهینه از منابع موجود کشور و امکاناتی که وجود دارد. از همه‌ی آن چیزهایی که می‌تواند برای سازندگی کشور در دوران آینده مورداستفاده قرار بگیرد، یا زندگی عمومی مردم را رفاه و رونق ببخشد، باید حداکثر استفاده بشود؛ یعنی همان چیزی که یکی از ارکانش اصلاح الگوی مصرف است ۱۳۸۹/۱/۱
· استفاده‌ی حداکثری از همه‌ی منابع (که در بالاتر هم ذکر شد) موجب رفاه مردم است.
· اصلاح الگوی مصرف موجب ایجاد ظرفیت برای استفاده‌ی بیشتر از منابع ثابت خواهد بود.
...
11. می‌شود پول را، درآمد را سرمایه‌گذاری کرد. امروز وسایل این کار فراهم است. با فعال شدن بورس‌هایی که در کشور هست، می‌توان سرمایه‌گذاری کرد. همه میتوانند آنچه را که دارند، در سرمایه‌گذاری‌ها دخالت بدهند.۱۳۸۹/۱/۱
· بورس نزدیک‌ترین و ساده‌ترین راه سرمایه‌گذاری درآمدهای مردم است.
...
12. اسراف یک بیماری اجتماعی است. راه مبارزه با مصرف‌گرایی چیست؟ راه مبارزه با ترجیح کالای خارجی بر کالای ساخت داخل چیست؟ این‌ها تحقیق می‌خواهد. در دانشگاه‌ها پروژه‌های تحقیقی بگیرید، استاد و دانشجو کارکنید، نتیجه‌ی تحقیق را به مسئولان کشور بدهید؛ به رسانه‌ها بدهید تا سرریز شود و فرهنگ‌سازی شود. این، می‌شود پیشرفت.۱۳۸۵/۸/۱۸
· استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها در جهت فرهنگ‌سازی اقتصادی
· سبک زندگی اقتصادی چیزی فرهنگی است. پس به طبع آن خود اقتصاد هم زیرمجموعه‌ی فرهنگ خواهد بود.
...
13. اسراف، هم لطمه ی اقتصادی میزند، هم لطمه ی فرهنگی میزند. وقتی جامعهای دچار بیماری اسراف شد، ازلحاظ فرهنگی هم بر روی او تأثیرهای منفی می‌گذارد؛ بنابراین مسئله‌ی صرفهجوئی و اجتناب از اسراف، فقط یک مسئله‌ی اقتصادی نیست؛ هم اقتصادی است، هم اجتماعی است، هم فرهنگی است؛ آیندهی کشور را تهدید می‌کند
اینکه گفته می‌شود از کسانی که مصرف زیاد دارند، مالیات بیشتری گرفته شود، یارانهی کمتری به آنها داده شود، حرف بسیار معقولی است، حرف خوبی است. آن‌کسانی که مصرف کمی دارند، از کمک‌های دولتی، از کمک‌های عمومی بهرهمند شوند. بعضیها هستند به‌قدری کم آب مصرف می‌کنند که اگر دولت از آنها پول آب را هم نگیرد، مانعی ندارد. بعضیها ده برابر آنها، بیست برابر آنها آب مصرف می‌کنند؛ خوب، این‌ها بایستی هزینهی بیشتری بدهند ۱۳۸۸/۱/۱
· تناسب میزان دریافت مالیات با میزان مصرف یک بحث است و تناسب میزان مالیات با میزان درآمد هم یک بحث. آیا اگر فردی درآمد بالای خود را دوباره در تولید مملکت سرمایه‌گذاری کند بازهم مستحق پرداخت مالیات بالا است؟ به نظر می‌رسد یک دستور مدیریتی کلان در این بیان نهفته است. مالیات را بر اساس مصرف افراد بگیرید نه درآمد افراد.
...
14. خیلی‌ها قبل از انقلاب به دشت‌های حاصلخیز ما چشم داشتند. کسانی که از همه‌چیز این کشور بیگانه بودند، برای دشت قزوین و دشت مغانِ ما برنامه‌ریزی کرده بودند؛ ما چرا نتوانیم برنامه‌ریزی کنیم تا از این خاک‌های حاصلخیز و از این زمین‌های واقعاً بالاتر از قیمت مادّی استفاده کنیم؟ می‌شود این کارها را کرد و باید بکنیم؛ با روح جهادی ممکن است.۱۳۸۲/۱۰/۱۴
· کم‌توجهی به مسئله‌ی کشاورزی به‌عنوان یک مقوله‌ی تولیدی بسیار مهم موجب خسران بسیار است.
· روحیه‌ی جهادی باید در توجه به تولید به‌خصوص در کشاورزی تزریق شود.
...
15. دستگاه‌های مسئول بخش‌های مختلف دولتی، بخصوص دستگاه‌های تبلیغاتی و فرهنگی - به‌ویژه صداوسیما - باید وظیفه‌ی خود بدانند مردم را نه‌فقط به اسراف و مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی سوق ندهند؛ بلکه در جهت عکس، مردم را به سمت قناعت، اکتفا و به‌اندازه‌ی لازم مصرف کردن و اجتناب از زیاده‌روی و اسراف دعوت کنند و سوق دهند ۱۳۸۱/۹/۱۵
· ضد ارزش نشان دادن مصرف‌گرایی در رسانه‌ها
· ارزش نشان دادن قناعت در رسانه‌ها
...
16. دولت، علاوه بر صرفه‌جویی بایستی راه‌های صرفه‌جویی را هم به مردم تعلیم دهد. تا وقت نگذشته است - تا ماه‌های اول سال، سپری نشده است - بایستی فهرستی از انواع صرفه‌جویی‌هایی را که مردم میتوانند بکنند - در آب، نان، بنزین و در مصارف گوناگون و همه‌ی چیزهایی که برای صرف آنها مجبوریم از سرمایه‌های کشور و نفت مصرف کنیم - و راه‌های صرفه‌جویی در آنها را به مردم تعلیم و نشان دهند؛ مردم هم جدا سعی کنند که صرفه‌جویی نمایند.۱۳۷۷/۱/۱
· آموزش تمام راه‌های صرفه‌جویی در زندگی عموم مردم. واکاوی، شبیه‌سازی زندگی عموم مردم، نوشتن زندگی صرفه جویانه ی مجازی و ارائه‌ی توصیه‌هایی در همه‌ی ابعاد زندگی برای صرفه‌جویی؛ مراحل کار است.
...
17. توصیه‌ی دوم که آن‌هم برای جامعه‌ی ما بسیار مهم است، «انضباط اقتصادی و مالی» است. انضباط اقتصادی و مالی یعنی مقابله با ریخت‌وپاش، زیاده‌روی و اسراف. ... پس در اموال شخصی و مالی که از راه حلال هم به‌دست‌آمده باشد، ریخت‌وپاش غلط و خلاف انضباط است. کسانی که اموال دولتی را مصرف می‌کنند، دیگر بیشتر ۱۳۷۴/۱/۱
· حلال و حرام بودن سرمایه اجازه‌ای برای ریخت‌وپاش نیست. اسراف به‌خودی‌خود حرام و غلط است و وابسته به موضوع دیگری نیست.
...
18. امیرالمؤمنین علیه‌الصلاةوالسلام، آن روز به کسانی که مسؤولیت امور کشور را بر عهده داشتند، سختگیری را به‌جایی رساندند که به قول امروز، بخشنامه کردند: «ادقوا اقلامکم»؛ سر قلم‌های خودتان را که با آن می‌نویسید، ریز بتراشید. هم صرفه‌جویی در قلم، هم صرفه‌جویی در کاغذ، هم صرفه‌جویی در مرکب! «و قاربوا بین سطورکم»؛ سطوری را که در کاغذ می‌نویسید به هم نزدیک بنویسید و در کاغذ صرفه‌جویی کنید. «و اقصدوا قصد المعانی»؛ مطالب لازم را بنویسید. از زیاده‌روی و زیاده‌نویسی پرهیز کنید ۱۳۷۱/۳/۳۰
· توصیه و ارائه‌ی بخشنامه‌های اداری در همه‌ی نهادها چه دولتی و چه غیردولتی در جهت کنترل میزان مصرف و صرفه‌جویی و پی گیری جدی آن در جهت اجرایی شدن.
...
19. در خاتمه همان‌طور که در جلسات متعدد به آن جناب و دیگر مسئولان دولتی یادآور شده و در جلسات عمومی به مردم عزیزمان گوشزد کرده‌ام، رفع تحریم‌ها هر چند از باب رفع ظلم و احقاق حقوق ملت ایران کار لازمی است، لیکن گشایش اقتصادی و بهبود معیشت و رفع معضلات کنونی جز با جدی گرفتن و پیگیری همه جانبـه‌ی اقتصاد مقـاومتی میسر نخـواهد شـد. امیـد است که مراقبت شود که این مقصود با جدیت تمام دنبــال شود و بخصوص به تقویت تولید ملی توجه ویژه صورت گیرد و نیز مراقبت فرمائید که وضعیت پس از برداشته شدن تحریم‌ها، به واردات بی‌رویه نینجامد، و بخصوص از وارد کردن هرگونه مواد مصرفی از امریکا جداً پرهیز شود.
29/مهرماه/94-در انتهای نامه ی تایید مصوبه شورای عالی امنیت ملی در مورد برجام
...
...
...
ان شاء الله مورداستفاده قرار بگیرد.
والسلام
التماس دعا
